Za’atar groen met munt en basilicum
Wat is za’atar nu eigenlijk?
Za’atar groen met munt en basilicum. Naast een kruidenmix, een wild kruid, een dip, een smaakmaker en een snack-equivalent van popcorn, is het een eeuwenoud cultureel gebruik, een symbool van nationale identiteit en een persoonlijk watermerk. Za’atar geeft inzicht in de voedselroutes van vorige generaties en laat ons kennismaken met mensen die we anders misschien nooit zouden ontmoeten. Het smaakt ook heel erg goed.
Diverse smaken (zie hieronder Za’atar groen met munt en basilicum)
Za’atar als kruidenmix is een mengsel van gedroogde kruiden, sesamzaadjes en sumak, en vaak zout. Het is een eeuwenoud mengsel dat dateert uit de dertiende eeuw. Welke kruiden en in welke verhoudingen men ze mengt, varieert van cultuur tot cultuur en van familie tot familie. In een groot deel van het Midden-Oosten zijn za’atar-recepten goed bewaarde geheimen, en er zijn ook aanzienlijke regionale verschillen. In Jordanië voegen ze veel sumac toe vandaar de rode kleur. Libanese za’atar kan gedroogde sinaasappelschil bevatten; Israëlische za’atar (overgenomen uit Arabische gemeenschappen zoals de Amerikanen de salsa hebben geadopteerd, bevat vaak gedroogde dille. Het is niet verwonderlijk dat deze variaties een kwestie zijn van extreme nationale trots.
Wel gelden er een paar spelregels. Het grootste deel van het mengsel bevat tijm en oregano. Marjolein, munt, salie of bonenkruid komen ook vaak voor. Za’atar werd waarschijnlijk voor het eerst gemaakt met wilde hysop of het gelijknamige kruid za’atar, dat nog steeds wordt gebruikt, zo erg zelfs dat de Israëlische regering het oogsten van wilde hysop moest beperken om de plant voor uitsterven te behoeden.
Een favoriete combinatie van tijm en geroosterde sesamzaadjes zorgen voor diepe nootachtige en houtachtige accenten. De sumak als vervanger van citroen zorgt voor een zure lift. Met een balans tussen bloemige, kruidige tonen en rijke smaken is za’atar een veelzijdige kruidenmix voor elke dag. Je kunt het kopen op markten in het Midden-Oosten en steeds vaker ook in supermarkten. Maar het beste resultaat verkrijg je door het zelf thuis te mengen met pas gedroogde kruiden. Voor wie daar geen tijd voor heeft, hebben wij dit al gedaan.
Hoe gebruik je het
Za’atar groen wordt het vaakst gebruikt als kruiderij op tafel om direct te strooien over voedsel. Maar je kan het ook roeren in wat olijfolie als dip voor zacht platbrood. Die spread wordt vaak voor het bakken op het brood aangebracht, wat de kruiden en sesamzaadjes een ongelooflijke smaakdiepte geeft. Za’atar is ook een uitstekende droge rub voor te braden kip of lam, maar ook voor stevige of zetmeelrijke groenten zoals bloemkool of aardappelen.
In Libanon gebruikt men za’atar het meest bij het ontbijt, zeer de moeite waard om eens te proberen. Probeer wat op eieren, havermout of yoghurt (vooral labne) te strooien. Of voeg wat toe wanneer je citroenkoekjes gaat bakken. Citroen, tijm en sesam zijn een trio dat vergelijkbaar is met tomaat, basilicum en mozzarella, perfect in zoet en hartig voedsel.
Veel mensen eten za’atar zoals het is, uit de hand, en het is vreemd genoeg verslavend. In combinatie met popcorn, nog meer. Het gebruik van Za’atar is praktisch grenzeloos en net zo flexibel als de ingrediënten. Om het meeste uit za’atar te halen, kun je het bakken in olie samen met andere ingrediënten ter verdieping van smaak. Voeg aan het einde nog wat toe om de kruidige tonen intact te houden. Maar eigenlijk past het overal bij dus probeer het zeker uit.
Ingrediënten za’atar groen: tijm, oregano, sumac, geroosterd sesamzaad, geroosterde tarwe, geroosterde mais, munt, basilicum, karwijzaad, zonnebloemolie, citroenzuur en zout. Nettogewicht: 200 gram.